Sympozjum „Profilaktyka chorób cywilizacyjnych: Żywność – Żywienie – Lek”, Poznań, 9–11 września 1996

Porfirię późną skórną charakteryzuje obniżona aktywność dekarboksylazy uroporfirynogenu, nadprodukcja uro- i koproporfiryn oraz wysokie stężenia żelaza, ferrytyny i kompleksów immunologicznych we krwi. Obraz kliniczny obejmuje uszkodzenie wątroby (często stłuszczenie) oraz trudno gojące się zmiany na grzbietach dłoni.

Tradycyjne leczenie – powtarzane krwioupusty lub infuzje desferalu wiążącego żelazo – przynosi jedynie czasową remisję. W poszukiwaniu alternatywy zwrócono uwagę na korzystny efekt diety bardzo niskokalorycznej w remisji stłuszczenia wątroby, typowego objawu porfirii. Celem pracy było zbadanie wpływu tej diety na parametry biochemiczne i immunologiczne w PCT.

Materiał i metody
Badania przeprowadzono u 15 mężczyzn z porfirią. Przed i po czterech tygodniach diety warzywno-owocowej (bez zbóż, ziemniaków i roślin strączkowych) oznaczono w surowicy poziomy żelaza, ferrytyny oraz kompleksów immunologicznych metodą hamowania tworzenia rozet EA i EAC. Oceniono także dobowe wydalanie uro- i koproporfiryn.

Wyniki
Po kuracji dietą stwierdzono znamienny spadek stężenia żelaza, ferrytyny i kompleksów immunologicznych. U pacjentów z wyjściowo niskim poziomem kompleksów immunologicznych zaobserwowano przejściowy wzrost, a następnie ich obniżenie. Wydalanie porfiryn z moczem zmniejszyło się istotnie (uroporfiryny z 1300 µg/24 h do 30 µg/24 h). Wraz z normalizacją parametrów biochemicznych i immunologicznych nastąpiło całkowite wygojenie zmian skórnych na dłoniach. Dodatkowo ustąpiły współistniejące schorzenia: stłuszczenie wątroby, nadwaga, nadciśnienie, cukrzyca, paradontoza i choroba zwyrodnieniowa stawów. Pacjenci stosujący na stałe zdrowe żywienie (dieta wegańska) z okresowymi powrotami do diety warzywno-owocowej utrzymywali wieloletnią remisję.

Wnioski
Naprzemienne stosowanie diety warzywno-owocowej i zdrowego żywienia może stanowić alternatywną metodę leczenia i profilaktyki porfirii późnej skórnej.